امام علی علیه السلام:
"اوصیکم بخمس لو ضربتم الیها آباط الابل لکانت لذلک اهلا:
لا یرجون احد منکم الاربه، و لا یخافن الاذنبه، و لا یستحین احد منکم اذا سئل عمّا لا یعلم ان یقول: لا اعلم، و لا یستحین احد اذا لم یعلم الشىء ان یتعلّمه، و علیکم بالصّبر، فان الصّبر من الایمان کالرأس من الجسد و لا خیر فى جسد لا رأس معه، و لا خیر فى ایمان لا صبر معه"؛[2]
شما را به پنج چیز سفارش مىکنم که اگر شتران را با شتاب براى دسترسى به آن برانید سزاوار است:
هیچ یک از شما جز از خداى خویش امیدى نداشته باشد و جز از گناه خویش نترسد و چون از یکى از شما چیزى را که نمىداند بپرسند، آزرم نکند که بگوید نمىدانم، و چون یکى از شما چیزى را نمىداند از آموختن آن آزرم نکند، و بر شما باد به صبر که صبر ایمان را چون سر است تن را، و خیرى در جسد بدون سر نیست و نه در ایمانى که با شکیبایى نبود.
نهج البلاغه
امام علی علیه السلام:
قَدْرُ الرَّجُلِ عَلى قَدْرِ هِمَّتِهِ...
ارزش هر انسانى به قدر همّت اوست
نزهه الناظر و تنبیه الخاطر حلوانى: ص 46، ح 12.
*******************
امام علی (ع) : "قیمة کل امرء ما یحسنه"؛
قیمت هر مردى آن است که نیکو داند آن را،
ارزش هر شخص و احترامش میان مردم به اندازه علم و دانش او است.
نهج البلاغه، حکمت 81.
(فما خلقت لیشغلنی اکل الطیبات کالبهیمة المربوطة همها علفها اؤ المرسلة شغلها تقممها تکترش ممن اعلافها وتلهو عمه یراد بها اؤ اترک سدی اؤ اهمل عابثا):"
آفریده نشده ام که غذاهای لذیذ و پاکیزه مرا سرگرم سازد چونان حیوان پرواری که تمام همت او علف، ویا چون حیوان رها شده که شغلش چریدن و پر کردن شکم بوده واز آینده خود بی خبر است، آیا مرا بیهوده آفریده اند یا مرا به بازی گرفته اند
(نامه 45)
این را به طلبه‌ها هم می‌گویم. چون من به هر حال اجازه دارم چون ریشم سفید شده، اجازه دارم به طلبه‌های جوان یک چیزی بگویم. بعضی طلبه‌های جوان یکجوری مقدمه چینی می‌کنند که اگر مجتهد شدند این درس‌ها مفید است و گرنه مفید نیست. فرض کنید که فقه مثل چاه است فقه ته چاه است. آب فقه آخر چاه است. اما طناب 30 متری می‌خواهیم. اگر یک طلبه‌ای 29 متر طناب داشته باشد باز هم تشنگی می‌خورد. یعنی با وجود اینکه 29 متر طناب دارد هنوز سلطنش به آب نرسیده است. می‌شود حجت الاسلام فلج! 15 سال است که در حوزه است ولی دستش خالی است، مجتهد نیست. چه کنیم که فلج نباشیم؟ طلبه موفق طلبه ای است که از روز اولی که آمد قم با قرآن آشنا شود. اگر با قرآن آشنا باشد درسش را می‌خواند روزی یک جلسه تفسیر هم دارد حالا اگر مجتهد شد مجتهدی خواهد بود که همراه با تفسیر قرآن است. حالا اگر وسط راه مثل بنده فلج شد(به او گفتند: بیا نهضت سواد آموزی) به مقداری که تفسیر بلدم می‌توانم دردانشگاه و دبیرستان و تلویزیون صحبت کنم. اگر من منتظر درسهای حوزه بودم و با فقه و نهج البلاغه آشنایی نداشتم، بلد نبودم که چه کنم؟ یعنی آن طنابی که درست کردم به آب نرسید الان هم جامعه چیزی می‌خواهد که من بلد نیستم.
فایل صوتی
آدرس منبع:درسهایی از قرآن
امام کاظم(ع) فرموده است علم مردم را در چهار چیز یافته ام.
اول: آن که خدایت را بشناسی دوم: آن که بدانی در تو چه صنایعی را به کار برده سوم: آن که بدانی در آفرینش تو چه اراده ای داشته چهارم: آن که بدانی چه چیز تو را از دینت بیرون می برد
این حدیث در کشف الغمه و روضه بحار و اعیان الشیعه به همین مضمون از امام کاظم(ع) آمده و در کتاب مسندالامام الکاظم(ع) (ج 1، ص 248) نیز نقل شده است و در بعضی از کتب این روایت بامختصر تفاوتی در عبارت، از امام صادق(ع) نیز آمده است.(کنزالفوائد، ج1، ص219)
پس خداوند رسولانش را بر انگیخت...تا انسانها را به فطرت انسانى و سرشت انسانیت که همراه با شرف و کرامت است برگردانَد؛ نعمتهاى فراموش‌شده‌ى الهى را به یاد آنها بیاورَد
و خِرَدهاى دفن‌شده را مبعوث کند.
خطبه یک نهج البلاغه
یقین، قناعت، صبر، شکر، خویشتن دارى، خلق نیکو، سخاوت، غیرت، شجاعت و مروّت