توقع بیجا داشتن=بی ادبی مخاطب=خراب شدن متکلم

    عنه علیه السلام : مَن کَلَّفَکَ ما لا تُطیقُ فقد أفتاکَ فی عِصیانِهِ . غرر الحکم : 9137.

           امام على علیه السلام :

         هر کس تو را به چیزى که توانش را ندارى مکلّف سازد، حکم نافرمانى 

          تو از خودش را صادر کرده است.

تکلف = منافق

عنه علیه السلام : التَّکلُّفُ مِن أخلاقِ المُنافِقینَ .

امام على علیه السلام : تکلّف (تصنّع و ظاهر سازى)، از اخلاق منافقان است.

دوست خوب = دوست بی زحمت

عنه علیه السلام : شَرٌّ أصدِقائکَ مَن تَتَکَلَّفُ لَهُ .

امام على علیه السلام : بدترین دوستانت، کسى است که به خاطر او به زحمت و تکلّف افتى.

با بدان به اخلاق خودشان رفتار کنید

عنه صلى الله علیه و آله : جامِلُوا الأشرارَ بأخلاقِهم تَسلَمُوا مِن غوائلِهم ، و بایِنُوهُم بأعمالِکُم کی لا تکونوا مِنهُم .

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : با بدان به اخلاق خودشان رفتار کنید، تا از گزند و شرارتشان در امان مانید و در اعمال و کردارتان، از آنان جدا شوید تا در شمار ایشان نباشید.

چه بسا من قاتل باشم

امام باقر علیه السلام : روز قیامت، آدمى محشور مى شود و در حالى که یک قطره خون هم نریخته، به اندازه یک شیشه حجامت یا بیشتر به او خون مى دهند و مى گویند: این سهم تو از خون فلانى است. عرض مى کند: بار پروردگارا! تو مى دانى که جانم را ستاندى در حالى که قطره خونى نریخته بودم. مى فرماید: درست است، اما از فلانى، چنین و چنان روایتى شنیدى و آن را روایت کردى که به زیان او تمام شد؛ زیرا آن روایت دهان به دهان گشت تا به فلان ستمگر رسید و او را به خاطر آن کشت و حالا این سهم تو از خون اوست.

تأثیر آنچه می شنوم در سرنوشتم

قالَ الإمام الجواد - علیه السلام - : مَنْ أصْغی إلی ناطِق فَقَدْ عَبَدَهُ، فَإنْ کانَ  النّاطِقُ عَنِ اللهِ فَقَدْ عَبَدَاللهَ، وَ إنْ کانَ النّاطِقُ یَنْطِقُ عَنْ لِسانِ إبلیس فَقَدْ عَبَدَ إبلیسَ. «مستدرک الوسائل، ج 17، ص 308، ح 5» امام جواد - علیه السلام - فرمود: هرکس به شخصی سخنران علاقمند و متمایل باشد، بنده اوست، پس چنانچه سخنور برای خدا و از ـ احکام و معارف ـ خدا سخن بگوید، بنده خداست، و اگر از زبان شیطان ـ و هوی و هوس و مادیات ـ سخن بگوید، بنده شیطان خواهد بود.

« حدّ و اندازه خوف و رجا »

« حدّ و اندازه خوف و رجا »

راوی:

قالَ لُقمانُ علیه السلام لاِبنِهِ: یا بُنَیَّ، اُرجُ اللّهَ رَجاءً لا یُجَرِّئُکَ عَلى مَعصِیَتِهِ وخَفِ اللّهَ خَوفا لا یُؤیِسُکَ مِن رَحمَتِهِ؛

لقمان به پسرش گفت: « پسرم، چنان به خدا امیدوار باش که [امیدت] تو را بر نافرمانى‌اش جَرى نکند، و چنان از خدا بترس که [ترست] تو را از رحمتش ناامید نگردانَد».

الدرّ المنثور: ج ۶ ص ۵۲۰ / حکمتنامه لقمان، ص100

 

اسارت3

آزاد کننده ها:

بی نیازی از دیگران

تقوای الهی 

پشت کردن به دنیا

اسیر کننده ها :

الشهوات

طمع ورزی و زی

ای انسان ، تو آزاد آفریده شدی ،پس برده دیگری نباش

♣امام امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید:

 «... لَا تَکُنْ‏ عَبْدَ غَیْرِکَ‏ وَ قَدْ جَعَلَکَ اللَّهُ حُرّا

برده دیگری مباش، در حالی که خداوند تو را آزاد آفریده است .»

نهج البلاغه، . همان، . نامه . 31 .

♣ الناسُ کُلُّهُم اَحرارٍ اِلاّ من اَقَرَّ علی نفسِهِ باالعبودیةٍ

«تمام مردم آزاد آفریده شده اند، مگر کسانی که از روز اختیار، بردگی را برای خود پذیرفته اند.»

2- وسایل الشیعه، ج 3، ص 243.

آداب سخنرانی

حدیث (588) پیامبر اکرم (ص) فرمودند:

خَیرُ الکلامِ مَا دَلَّ وَ جَلَّ وَ قَلَّ وَ لَم یمِلَّ

بهترین سخن، آن است که قابل فهم و روشن و کوتاه باشد و خستگى نیاورد.

(انوار العلویه، ص 489)