اللهم
أَعِنِّی بِالبُکاءِ عَلى نَفْسِی
خدایا یار کن مرا تا بر خودم گریه کنم
فَقَدْ أَفْنَیْتُ بِالتَّسْوِیفِ وَالامالِ عُمْرِی،
زیرا که عمرم را با امروز و فردا کردن و آرزوهای باطل فنا کردم
وَقَدْ نَزَلْتُ مَنْزِلَةَ الایِسِینَ مِنْ خَیْرِی
و اکنون به جایی رسیده ام،که از خوب شدن خود نا امیدم
فَمَنْ یَکُونُ أَسْوَاءَ حالاً مِنِّی
پس از من بد حال تر کیست
«««دعای ابوحمزه ثمالی»»»
نظر استاد صفائی حائری در تفاوت بین شکل فکر کردن(منطق ) و (روش فکر کردن )
چیکیده:
استاد در منابعی که در پایین ذکر شده اینطور می فرمایندانسان برای اینکه از سطح حیوانیت به سطح انسانیت صعود کند باید به شناخت برسد و برای رسیدن به شناخت باید تفکر کند و برای تفکرکه به مواد فکری نیاز دارد «اطلاعاتی است که از بواسطه تدبر و تجربه و یا بواسطه علم حظوری از دو منبع هستی و نفس بدست می آید » و به شکل فکر کردن نیاز دارد(یعنی منطق) ومهمتر از همه به روش تفکر(آزادی، آموزش ،تذکر) نیاز دارد
اما نکته مهم این است که به نظر فلاسفه و منطق دانها معمولا اکثر شکلها وقالبهای تفکر بصورت فطری و خودکار در مغز انسان انجام می شود
و به نظر استاد ، این روش تفکر است که مهم و حیاتی است
بعنوان مثال درمنطق می خوانیم که برای اینکه یک قضیه منطقی درست از آب دربیاید و یقینی باشد نباید از لفظ مشترک استفاده کرد والا ابهام ایجاد می شود مثل در قضیه منطقی
«در باز است»- «باز پرنده است » پس« در پرنده است» چون از لفظ «باز»که لفظ مشترک است استفاده شده نتیجه غلط از آب در آمد.
و همه می دانیم که برای دانستن این موضوع که «در پرنده نیست» نیاز به منطق نیست چون این را هر روستایی می داند که قضیه ای که گذشت غلط است ودر نمی تواند پرنده باشد
البته مباحث جدل و مغالطه و.. در مناظرات کار برد خوبی دارند
در منابع زیر اهمیت روش تفکر را استاد اینطور بیان می کنند:
َ لَوْ مُنِعَ النَّاسُ عَنْ فَتِ الْبَعْرِ لَفَتُّوهُ وَ قَالُوا مَا نُهِینَا عَنْهُ إِلَّا وَ فِیهِ شَیْء
اگر مردم از شکستن پشکل شتر منع شوند ؛ اینکار را مرتکب شده وگویند:چیزی در آن هست که ما را منع کرده اند .
خبر در مستدرک سفینه 7/366 ودر منیة المرید شهید الثانی « باب آداب المعلم مع طلبته » ص191ثبت است .
امام صادق علیه السلام : خودت، بار خودت را به دوش کش و اگر چنین نکنى ، کسى دیگر بار تو را به دوش نکشد .
آزاد کننده ها:
-یاد مرگ
- شناخت عشق برتر
- مقایسه آنچه بدست می آورم با آنچه از دست می دهم
-درک سرعت گذر زمان و کمبود وقت
- یاد افرادی که به ما محبت و ایثار کردند والان فراموش شده اند
- یاد مضلومان و گرسنگان و گرفتاران
- شناخت خود و اینکه این خود سیری ناپذیر است یعنی دنیا برای او مثل آب شور است که نه تنها تشنگی او را بر طرف نمی کند بلکه او را تشنه تر می کند البته برای درک این موضوع باید هم خود را بشناسد هم دنیا را و به تبع بعد از شناخت آنها انسان دنبال چیزی می گردد که او را سیراب کند پس لاجرم به خدا می رسد
- بلاء و درد و رنچ و سختی و بیماری و فقر و گرفتاری انسان را از مستی وغرور ناشی از سیری و دنیازدگی نجات می دهد و به او یاد آوری می کند که نه به هوش و قدرت و سلامتی خودش امیدی است نه به دنیا و لذتها و قدرتهایش نه به آدم هایش همه ی اینها موقتی و بی ثباتند
- فطرت حقیقت طلب و کنجکاو و خدا پرست و کمال طلب
- اراده خدا
امام کاظم علیه السلام:
«أَلصَّبْرُ عَلَی الْوَحْدَةِ عَلامَةُ قُوَّةِ الْعَقْلِ، فَمَنْ عَقَلَ عَنِ اللّهِ تَبارَکَ وَ تَعالی إِعْتَزَلَ أَهْلَ الدُّنْیا وَ الرّاغِبینَ فیها وَ رَغِبَ فیما عِنْدَ رَبِّهِ وَ کانَ اللّهُ آنِسَهُ فِی الْوَحْشَةِ وَ صاحِبَهُ فِی الْوَحْدَةِ، وَ غِناهُ فِی الْعَیلَةِ وَ مُعِزَّهُ فی غَیرِ عَشیرَة»: الکافی (ط - الإسلامیة) / ج1 / 17 / کتاب العقل و الجهل ..... ص : 10
مِحْنَةُ النَّاسِ عَلَیْنَا عَظِیمَةٌ إِنْ دَعَوْنَاهُمْ لَمْ یُجِیبُونَا وَ إِنْ تَرَکْنَاهُمْ لَمْ یَهْتَدُوا بِغَیْرِنَا.
بحار الأنوار (ط - بیروت) / ج23 / 102 / باب 6
بلاها و امتحانات مردم برما عظیم است ،زیرا وقتی آنها را به سمت خودمان دعوت می کنیم ،دعوت ما را جواب نمی دهند و از طرفی اگر رهایشان کنیم ،هدایت نمی شوند.
لا تُداوِ اَحَدا حَتّى تَعرِفَ داءَهُ
هیچ کس را درمان مکن، مگر آن گاه که بیمارى او را بشناسى.
نهج الفصاحه، ح 1726
