امام علی (ع) : هشت کس اگر اهانت دیدند دیگری را ملامت نکنند :
1- آنکه بی دعوت بر سفره ای حاضر شود .
2-آنکه بر صاحب خانه حکم کند یا دستور دهد.
3-کسیکه از دشمنان خیر خواهد .
4-کسیکه از لئیمان کرم طلبد.
5-آنکه بدون اجازه وارد سخن محرمانه مردم شود.
6-توهین کننده به پادشاهان .
7-شرکت کننده در مجلسی که اهلش نیست .
8-و آنکه برای کسی سخن گوید که گوش نمی کند .
کتاب نصایح
از امام صادق (ع) نقل شده است: مردی به حضور عیسی (ع) آمد و اقرار کرد که من زنا کرده‌ام و مرا پاک کن.
پس از آنکه زنا کردن او ثابت شد و بنا بر این گردید که او را سنگسار کنند (گویا زنای محصنه بوده است) اعلام شد که جمعیت جمع شوند.
همه جمع شدند و حضرت یحیی (ع) نیز در میان جمعیت بود، مرد زناکار را در گودالی گذاردند تا او را سنگسار نمایند، او فریاد زد، هر کسی که بر گردنش، حد هست از اینجا برود، همه رفتند، تنها عیسی و یحیی باقی ماندند.
در این هنگام یحیی (ع) (فرصت را غنیمت شمرد و به خاطر اینکه موعظه آن مرد در آن حال اثر بخش بود) نزد او رفت و فرمود:
یا مذنب عظنی: ”ای گنهکار مرا موعظه کن“.
او گفت: لا تخلین بین نفسک و هواها فتردی: ”بین نفس خود و هوس‌هایش را آزاد نگذار تا خود را تباه سازی“.
یحیی فرمود: باز مرا موعظه کن.
او گفت : لا تعیرن خاطئاً بخطیئته: ”گنهکار را بخاطر گناهش سرزنش مکن“
یحیی فرمود: باز مرا موعظه کن.
او گفت : لاتغضب : ”خشمگین مشو“.
یحیی فرمود: همین سه موعظه مرا کافی است (قال حسبی).
*******************************************
من لا یحضره الفقیه / ج4 / 34 / باب ما یجب به التعزیر و الحد و الرجم و القتل و النفی فی الزنا ..... ص : 23
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود :
« مَن عَیَّرَ أخاهُ بِذَنبٍ قَد تابَ مِنهُ لَم یَمُتْ حَتّی یَعمَلَهُ »
« هر کس برادر خود را برای گناهی که از آن توبه کرده است سرزنش کند، نمیرد تا خود آن گناه را مرتکب شود.»
تنبیه الخواطر : 1/113
پاسخ امام علی علیه السلام
لاَ اءَرَى إِصْلاَحَکُمْ بِإِفْسَادِ نَفْسِی
نمى خواهم شما را اصلاح کنم ، در حالى که خود را تباه کرده باشم
نهج البلاغه خطبه 68
(فما خلقت لیشغلنی اکل الطیبات کالبهیمة المربوطة همها علفها اؤ المرسلة شغلها تقممها تکترش ممن اعلافها وتلهو عمه یراد بها اؤ اترک سدی اؤ اهمل عابثا):"
آفریده نشده ام که غذاهای لذیذ و پاکیزه مرا سرگرم سازد چونان حیوان پرواری که تمام همت او علف، ویا چون حیوان رها شده که شغلش چریدن و پر کردن شکم بوده واز آینده خود بی خبر است، آیا مرا بیهوده آفریده اند یا مرا به بازی گرفته اند
(نامه 45)
یقین، قناعت، صبر، شکر، خویشتن دارى، خلق نیکو، سخاوت، غیرت، شجاعت و مروّت
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): «لَا صَدَقَةَ وَ ذُو رَحِمٍ مُحْتَاجٌ»
اگر رحم وخویشاوند محتاج است به دیگران نده.
(منلایحضرهالفقیه، ج2، ص68)
یکی از رفتارهای اجتماعی، دید و بازدید از خویشاوندان، همسایگان و به‌طورکلی افراد دیگر جامعه است. این سر زدن و اطلاع از احوال همدیگر در اصطلاح شرع «صلة رحم» نام دارد. راه‌های مختلفی برای اجرای این رفتار اجتماعی و صلة رحم که رایج‌ترین آنها مهمانی دادن و دعوت کردن از دوستان و آشنایان است. مهمان‌نوازی و پذیرایی خوب و شایسته از مهمانان یکی از خصایل نیکو و ارزشمند دین اسلام شمرده می‌شود. اسلام پیروانش را به مهمانی دادن دعوت کرده و پاداش‌های بزرگ و ارزنده‌ای برای مهمان‌نوازی تعیین کرده است. پیامبر اکرم(ص) ورود مهمان به خانه را هدیه‌ای الهی می‌دانست و می‌فرمود:
إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَیْراً أَهْدَى لَهُمْ هَدِیَّةً قَالُوا وَ مَا تِلْکَ الْهَدِیَّةُ قَالَ الضَّیْفُ یَنْزِلُ بِرِزْقِهِ وَ یَرْتَحِلُ بِذُنُوبِ أَهْلِ الْبَیْتِ»؛ هرگاه خداوند بخواهد خیر و خوبی به جمعیتی برساند، هدیه‌ای به سوی آنان می‌فرستد. سؤال شد منظور از هدیه چیست؟ فرمودند آن هدیه، مهمان است که با روزی خود وارد می‌شود و هنگام رفتن، گناهان آن خانواده را به همراه می‌برد! (نوری، 1407ق، ج 16، ص 258).
