علم سه وجب است

علم سه وجب است:

در حدیثی هست که« العلم علی ثلاثة اشبار » یعنی علم سه وجب است ، یا سه قطعه است ، یا سه مرحله است : « اذا وصل الی الشبر الاول تکبر » در مرحله اول ، تکبر به انسان دست می‏دهد ، خیال می‏کند که‏ دیگر تمام حقایق عالم را می‏داند « واذا وصل الی الشبر الثانی تواضع » در مرحله دوم می‏فهمد که نه ، اینطور هم نیست ، می‏آید پایین و کوچک می‏شود ، « واذا وصل الی الشبر الثالث علم انه لا یعلم شیئا » . و در مرحله سوم‏ می‏فهمد که نسبت به آنچه باید بداند هیچ نمی‏داند . بنا بر این در تعلیم و تربیت باید به متعلم روح علمی داد یعنی نباید توجه فقط به این باشد که‏ او دانا بشود ، بلکه همچنین باید کاری کرد که روح حقیقت‏جوئی و عاری از بیماریهایی که انسان را از حالت حقیقت‏ جوئی منحرف می‏کند یعنی تعصبها ، جمودها ، غرورها و تکبرها در او پدید آید . اینها را باید دور کرد تا متعلم با روح علمی بار بیاید .

تعلیم و تربیت در اسلام - شهید استاد مرتضی مطهری

قَالَ الشَّعْبِیُّ :(الْعِلْمُ ثَلَاثَةُ أَشْبَارٍ فَمَنْ نَالَ مِنْهُ شِبْرًا شَمَخَ بِأَنْفِهِ وَظَنَّ أَنَّهُ نَالَهُ. وَمَنْ نَالَ الشِّبْرَ الثَّانِیَ صَغُرَتْ إلَیْهِ نَفْسُهُ وَعَلِمَ أَنَّهُ لَمْ یَنَلْهُ، وَأَمَّا الشِّبْرُ الثَّالِثُ فَهَیْهَاتَ لَا یَنَالُهُ أَحَدٌ أَبَدًا)