آیا هر کسی که ظاهرا عاقل بود و زاهد بود قابل اعتماد است ؟

امام رضا «ع»: على بن الحسین گفت: .. پس اگر عقل کسى را استوار یافتید، درنگ کنید و فریب مخورید، تا در آن بنگرید که آیا با عقل خود در پى هواى خویش می‏رود، یا در هواى خود از عقل خویش فرمان می‏برد، و نیز بنگرید که آیا ریاستهاى زایل دنیا را دوست دارد یا از آنها دامن فروچیده است؟ چه در میان مردم کسانى هستند که دنیا و آخرت هر دو را از دست می‏دهند؛ دنیا را براى دنیا رها می‏کنند، و برآنند که لذت ریاست باطل از لذت مال و نعمت حلال عالیتر است، پس این همه را به خاطر دست یافتن به ریاست از دست می‏دهند، تا چنان می‏شود که قرآن می‏گوید: «وإِذا قِیلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ! أَخَذَتْهُ‏ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ، فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ الْمِهادُ» چون به او گویند: از خدا بپرهیز، حمیّت جاهلیّت او را به گناه برمى‏انگیزد؛ او را دوزخ شایسته است، و آن بد جایگاهى است». چنین کسى بی‏ملاحظه و اندیشه عمل می‏کند، و نخستین کار باطل، او را به بدترین زیانها می‏کشاند، و خدا او را- پس از آنکه چیزى را می‏طلبد که بر آن توان ندارد- در طغیان و سرکشى رها می‏کند. و او آنچه را خدا حرام کرده است حلال، و آنچه را حلال کرده است حرام می‏شمارد؛ و اگر بتواند ریاستى را- که با بدبختى به دست آورده- نگاه دارد، هیچ در بند آن نیست که دینش از دستش برود.

 اینان کسانیند که خدا برایشان خشم گرفته و لعنتشان کرده و عذاب خوارکننده‏اى برایشان آماده ساخته است».

 **************************

 الامام الرضا «ع»: قال علیّ بن الحسین: .. فإذا وجدتم عقله متینا، فرویدا لا یغرّکم! حتى تنظروا أ مع هواه یکون على عقله، ام یکون مع عقله على هواه؟

 و کیف محبّته للرئاسات الباطلة و زهده فیها؟ فإنّ فی الناس من خسر الدنیا و الآخرة، یترک الدنیا للدنیا، و یرى أنّ لذة الرئاسة الباطلة افضل من لذة الاموال و النّعم المباحة المحلّلة، فیترک ذلک اجمع طلبا للرئاسة، حتى «..

 إِذا قِیلَ لَهُ: اتَّقِ اللَّهَ! أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ، فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ الْمِهادُ «2»».

 فهو یخبط خبط عشواء، یقوده اوّل باطل الى ابعد غایات الخسارة، و یمدّه‏ ربّه- بعد طلبه لما لا یقدر علیه- فی طغیانه؛ فهو یحلّ ما حرّم اللَّه و یحرّم ما أحلّ اللَّه، لا یبالی بما فات من دینه، اذا سلمت له الرئاسة التی قد شقی من اجلها، فأولئک الذین‏ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ‏ عذابا مهینا «1» ..

  ______________________________

(1) «بحار» 2/ 50- از کتاب «خصال».

 

(2) سوره بقره (2): 206.

 

  الحیاة / ترجمه احمد آرام، ج‏2، ص: 537