ارزش انسان به علم و عقل و ادب است

یک دسته از روایات به این نکته اشاره دارند که اگر بخواهیم بفهمیم ارزش یک انسان چقدر است، باید به هدف‎گیری او نگاه کنیم. علی«ع» در روایتی فرمود:
 «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلی قَدْرِ هِمَّتِه(۵)»؛(۶) ارزش شخص به مقدار همّت او است.
یا در جایی فرمودند:
«مَنْ شَرُفَتْ هِمَّتُهُ عَظُمَتْ قِیمَتُهُ»؛(۷) کسی که هدفش شریف باشد قیمت و بهایش زیاد است.
در روایت دیگری آمده است:
 «إنَّکَ مُقَوِّمٌ بِأدَبِکَ»؛(۸) اگر بخواهند تو را تقویم کنند، یعنی روی تو ارزش بگذارند به سراغ ادب تو می‎روند.
 «إِنَ هَذَا الْعِلْمَ وَ الْأَدَبَ ثَمَنُ نَفْسِک فَاجْتَهِدْ فی تَعَلُّمِهِمَا فَمَا یزِیدُ مِنْ عِلْمِک وَ أَدَبِک یزِیدُ فی ثَمَنِک وَ قَدْرِک»؛(۹) ادب موجب تعالی قدر انسان می‎شود.

--------------------

۵ـ همّت یعنی هدف.

۶ـ غررالحکم، ص93.

۷ـ غررالحکم، ص447.

۸ـ غررالحکم، ص247.

۹ـ بحارالانوار، ج1، ص180؛ «همانا دانایی و ادب قیمت و ارزش توست؛ پس در یادگیری علم و بالا بردن ادب کوشش کن تا ارزش و بهای خویش را افزایش دهی».