عنه صلى الله علیه و آله : مَن وَجَدَ مِن هذا الوَسواسِ فلْیَقُلْ : آمَنتُ باللّه ِ و رَسولِهِ ثلاثا ، فإنّ ذلکَ یَذهَبُ عَنهُ . کنز العمّال : 1245
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس از این وسوسه چیزى در خود دید، سه مرتبه بگوید: «به خدا و پیامبرش ایمان آوردم»، وسوسه اش از بین مى رود.
عنه صلى الله علیه و آله : إنَّ إبلیسَ لَهُ خُرطُومٌ کخُرطُومِ الکَلبِ واضِعُهُ على قَلبِ ابنِ آدمَ یُذَکِّرُهُ الشَّهَواتِ و اللَّذّاتِ ، و یأتِیهِ بِالأمانیّ ، و یَأتِیهِ بِالوَسوَسَةِ على قَلبِهِ لیُشَکِّکَهُ فی ربِّهِ ، فإذا قالَ العَبدُ : «أعوذُ باللّه ِ السَّمیعِ العَلیمِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ و أعوذُ باللّه ِ أن یَحضُرونِ إنّ اللّه َ هُوَ السَّمیعُ العَلیمُ» خَنَسَ الخُرطُومُ عَنِ القَلبِ .کنز العمّال : 1266.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : شیطان پوزه اى مانند پوزه سگ دارد که آن را بر روى دل آدمى مى گذارد و شهوت ها و لذّت ها را به او یادآورى مى کند و آرزو ها را به سراغش مى آورد و در دلش وسوسه مى کند، تا او را درباره پروردگارش به شکّ اندازد، در این هنگام اگر آدمى بگوید: «اعوذ باللّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم و اعوذ باللّه اَن یحضرون ان اللّه هو السمیع العلیم» پوزه اش را از روى دل کنار مى برد.
رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : إنّ لِلوَسواسِ خَطما کخَطمِ الطّائرِ ، فإذا غَفَلَ ابنُ آدَمَ وَضَعَ ذلکَ المِنقارَ فی اُذُنِ القَلبِ یُوَسوِسُ ، فإنِ ابنُ آدمَ ذَکَرَ اللّه َ عَزَّ و جلَّ نَکَصَ و خَنَسَ ، فذلکَ سُمِّیَ الوَسواسَ . کنز العمّال : 1267.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : وسواس، منقارى چون منقار پرنده دارد و هرگاه آدمى دچار غفلت شود، آن منقار را در گوش دل او مى گذارد و وسوسه مى کند. در این هنگام اگر آدمى خداوند عزّ و جلّ را یاد کند، وسواس منصرف مى شود و کنار مى رود. به همین دلیل شیطان را وسواس گفته اند.
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: شیطان از طریق اعمال و کردارهایتان نزد شما آمد و نتوانست بر شما چیره شود. حالا از این راه [یعنى راه عقاید ]به سراغتان آمده است تا شما را بلغزاند. هرگاه چنین چیزى براى یکى از شما پیش آمد، خدا را به یگانگى یاد کند.
۲۱۶۹۵.الکافى ( ـ به نقل از ابن ابى عمیر از محمّد بن مسلم ـ )
: امام صادق علیه السلام فرمود : مردى خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و عرض کرد: اى رسول خدا! هلاک شدم. پیامبر صلى الله علیه و آله به او فرمود: آن خبیث (شیطان) به سراغ تو آمد و گفت: چه کسى تو را آفریده است؟ و تو گفتى: خدا و او گفت: خدا را چه کسى آفریده است؟ مرد عرض کرد: آرى، سوگند به آنکه تو را به حق برانگیخت، مطلب همین گونه است [که مى فرمایید]. رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: به خدا سوگند که این ایمان محض است. ابن ابى عمیر مى گوید: من این حدیث را براى عبد الرحمان بن حجّاج گفتم. او گفت: پدرم از حضرت صادق علیه السلام برایم حدیث کرد که فرمود: مقصود رسول خدا صلى الله علیه و آله از اینکه فرمود: «به خدا سوگند که این ایمان محض است» همان ترس او از این است که نکند با خطور آن افکار در ذهنش، به هلاکت افتاده باشد.
الکافى ( ـ به نقل از زراره و ابو بصیر ـ )
: به امام صادق علیه السلام گفتیم: مردى در تعداد رکعات نمازش زیاد شکّ مى کند به طورى که اصلاً نمى داند چند رکعت خوانده و چند رکعت باقى مانده است. حضرت فرمود : باید نمازش را اعاده کند. عرض کردیم: زیاد شکّ مى کند، به طورى که هرچه هم اعاده کند باز شک مى کند. فرمود: به شکّ خود اعتنایى نکند [و به نمازش ادامه دهد]. سپس فرمود: با شکستن نماز، شیطان پلید را به خودتان عادت ندهید که با این کار او را به طمع مى اندازید [که هر لحظه به سر وقت شما بیاید و وسوسه تان کند]؛ زیرا شیطانْ خبیث است و بدانچه عادتش دهند، عادت مى کند. پس، هر یک از شما [که کثیر الشکّ باشد] به شکّ خود اعتنا نکند و نمازش را زیاد نشکند؛ چون اگر چند مرتبه به شکّ خود اعتنا نکرد، دیگر دچار شکّ نخواهد شد. زراره مى گوید: حضرت سپس فرمود: شیطان پلید مى خواهد مطاع باشد، لذا اگر نافرمانى شود دیگر به سراغ کسى از شما نمى آید.
.کنز العمّال ( ـ به نقل از زهرى ـ ):
عدّه اى از اصحاب خدمت پیامبر خدا صلى الله علیه و آله آمدند و عرض کردند : [گاهى اوقات ]در سینه هاى خود وسوسه شیطان مى یابیم که اگر هر یک از ما از ستاره ثریّا سقوط کند، برایش خوشتر از آن است که آن وسوسه ذهنى را به زبان آورد. حضرت فرمود: آیا براستى چنین احساسى (ترس از اظهار آن) مى یابید؟ عرض کردند: آرى. حضرت فرمود: این ایمان ناب است. شیطان در بالاتر از این چیزها قصد [منحرف ساختن] بنده مى کند و هرگاه بنده از [خطر] او مصون ماند، با این گونه وسوسه ها به سراغ او مى آید.
واژه وسوسه و وسواس آن‌طورکه راغب اصفهانی در کتاب مفرداتش آورده، در اصل صدای آهسته‌ای را گویند که بر اثر به‌هم خوردن زیور‌آلات به‌وجود می‌آید. سپس به هر صدای آهسته، و سرانجام به افکار بد و نامطلوبی که در دل‌و‌جان انسان پدید می‌آید، اطلاق شده است.